Tiende verjaardag Stranded FM in het teken van liefde voor radio

donderdag, 9 oktober 2025 (20:54) - VPRO 3voor12

In dit artikel:

Stranded FM, hét experimentele radiostation uit Utrecht, bestaat tien jaar. Oorspronkelijk opgezet door kunstenaar Stefan Starke begin 2014 (werknaam Stranded Radio, later Stranded FM), groeide het initiatief uit tot een vaste spil in de lokale muziekscene: een online zendplatform met een fysieke thuisbasis in het trappenhuis/ateliercomplex van printstudio Kapitaal. Stefan richtte het station op nadat hij geïnspireerd raakte door internationale online-stations en met een prijs van €10.000 van DePlaatsmaker kon hij samen met een klein team een geluidsdichte studio en website realiseren. Sinds die eerste, nerveuze uitzending ontstond een community van makers, hosts en luisteraars die het station mede vormgeven.

Belangrijke personen in het huidige team zijn oprichter Stefan (die zich langzaam terugtrekt en weer tijd wil vrijmaken voor zijn teken- en publicatiewerk), Tijmen Lohmeijer (crewlid sinds kort na de start) en Chananja Clement (programmeur sinds 2022). Zij vertellen dat Stranded vooral overeind is gebleven dankzij passie, een doorlopende instroom van nieuwe makers en een cultuur waarin initiatief en eigenaarschap worden aangemoedigd. In plaats van te functioneren als één vaste kern heeft het station een flexibele, doorlopende doorstroom: kleine subcommunity’s binnen één groter geheel, met veel internationale inbreng en uiteenlopende muzikale smaken.

Programmering en koers
Stranded maakte de afgelopen jaren bewust keuzes in programmering: van losse, incidentele shows naar drie vaste uitzenddagen en residenties. De programmering telt inmiddels meer dan tachtig resident-shows, met aandacht voor radiomaken als medium — verhalen, soundscapes, poëzie en muziek die niet per se in clubs thuishoort. Luistercijfers zijn niet leidend; het station streeft naar diversiteit en biedt vooral een speelplaats voor makers, ook als een show maar een kleine, dedicated luistergroep bereikt.

De organisatie heeft recent een interne reorganisatie doorgemaakt: twee jaar geleden was motivatie laag en structuur vaag; sindsdien zijn rollen aangescherpt, is er minder nadruk op grote evenementen en zijn er jaarlijkse evaluaties ingevoerd om makers richting en betrokkenheid te geven. Dit maakte ruimte voor nieuw elan en meer stabiliteit, zodat Stranded zich opnieuw kon positioneren als platform voor experiment en samenwerking.

Financiën en uitdagingen
Stranded opereert al die jaren met weinig geld; veel activiteiten werden gefinancierd uit evenementen, wat tijdens de coronapandemie problematisch bleek. De beperkte middelen verklaren ook de keuze om sponsordeals niet te willen maximaliseren als die concessies zouden vragen die de inhoudelijke onafhankelijkheid en de relaxte dynamiek van het station zouden aantasten. De wens bestaat om makers beter te compenseren, meer structureel budget te krijgen en te investeren in technische en kwalitatieve verbeteringen, zoals een uitgebreider showarchief en een verbeterde website.

Jubileumactiviteiten
De tiende verjaardag wordt in drie onderdelen gevierd. Op 28 mei begon een honderduur lange radiomarathon (een terugkerende ludieke traditie), gevolgd door een bandavond en de lancering van een jubileumzine, geproduceerd met Bootleg Publishing en Kapitaal, dat de DIY-cultuur en het beeldende werk rond Stranded in kaart brengt. Het sluitstuk is Stranded FM vs KABUL à GoGo: een avond op 11 oktober 2025 in KABUL à GoGo met 11 b2b-sets (22 dj’s) verspreid over Teatro en de Abu, mede mogelijk gemaakt door subsidie uit de nachtregeling van de gemeente. Tickets kosten €12,50; het zine is alleen verkrijgbaar in de studio of bij evenementen.

Toekomstvisie
De wensen voor de komende jaren zijn concreet: een betere website, een tweede fysieke ruimte voor workshops, luistersessies en andere ontmoetingen, een uitgebreider online archief en structurele vergoedingen voor makers. Daarnaast liggen er creatieve ambities — een kleinschalig festival, meer aandacht voor beeldende kunst en video (bijv. een tweede stream met maandelijks wisselende videokunst) en vervolgedities van het zine. Cruciaal blijft dat de kernwaarde van Stranded — laagdrempelig experimenteren en ruimte geven aan uiteenlopende makers — behouden blijft, ook als het team in de komende jaren opnieuw verandert.

Plaats in het medialandschap
Stranded FM opereert in een bredere Nederlandse online-radioscene waarin ook stations als Birdcage Radio (Utrecht), Operator Radio (Rotterdam) en Radio Radio (Amsterdam) actief zijn. Wat Stranded onderscheidt, is de nauwe koppeling tussen online uitzenden en fysieke ontmoetingsruimte, en de nadruk op community-gedreven, DIY-cultuur. Veel makers zijn zowel dj’s als radiomakers, waardoor het station een brug slaat tussen clubcultuur en online mediaproductie.

Kortom: tien jaar Stranded FM is een verhaal van kleinschalig pionieren, communitykracht en gewenning aan verandering. Het station wil vooral een vrijplaats blijven waar makers kunnen experimenteren, nieuwe verbindingen ontstaan en Utrechtse cultuur een alternatief podium krijgt — ondanks schaarse middelen en de praktische uitdagingen van langdurig zelfstandig voortbestaan.