LGW25: KeiyaA buigt maar breekt niet
In dit artikel:
KeiyaA, de r&b-jazzmaker uit Chicago, komt terug naar Utrecht en Le Guess Who? met een nieuw album: Hooke’s Law. De titel ontleent ze aan de natuurkundige Robert Hooke en aan een beeld dat haar hielp tijdens een diepe depressie: zoals een veer niet oneindig uitrekt maar terugveert, zo kan opgebouwde spanning ook energie worden — een idee dat ze vond via een tweet: “a downward spiral is a loaded spring.” Het album vormt een poging die zwaarte om te zetten in beweging en nieuw inzicht.
Muzikaal is Hooke’s Law geen traditioneel plaatje met voorspelbare coupletten en refreinen, maar een collage van stem, ruis, piano, synths, samples en field recordings. Nummers starten soms als een gedachte, haperen of keren onverwacht terug; korte stukken krijgen reprises; regels en conventies laat ze los. Die vrijheid komt voort uit haar achtergrond: opgegroeid in Chicago kreeg ze vroeg les via gratis muziekscholen en werd beïnvloed door docenten verbonden aan het vrije-jazzcollectief AACM. Ze relativeert het jazzlabel voor zichzelf – ze voelt de denkwijze van jazz, maar noemt zichzelf niet per se een jazzmusicus.
Persoonlijke historie en maatschappelijke kritiek lopen door elkaar. KeiyaA groeide op in een vrouwenhuis met haar jonge moeder en oma, waar zowel kracht als onuitgesproken pijn aanwezig waren. Tegelijk vond ze bij haar vaders kant van de familie juist structuur en verbondenheid. Die tweestrijd — chaos naast orde, verlies naast gemeenschapsgevoel — klinkt terug in harmonieën die schuiven tussen dissonantie en orde en in teksten die zowel woede als zachtheid dragen.
Op inhoudelijk vlak behandelt het album onderwerpen als huisvesting, armoede en seksualiteit. In het nummer ‘I h8 u’ schuift de woede van een persoonlijke liefdesbreuk naar een aanklacht tegen huisbazen en het onveilige wonen in steden met torenhoge huur. Een anekdote over eekhoorns op zolder illustreert hoe klein persoonlijk ongemak samenvalt met een groter economisch probleem: betaalbaarheid en verdringing van creatieve wijken. Muzikaal gebruikt ze ook onverwachte bronnen: een orkestrale passage van Percy Faith in ‘Stupid Prizes’ fungeert niet als nette versiering maar als frictioneel element — mooi maar geladen met historische en culturele betekenissen.
Een intiem, helend thema is reclaiming van haar lichaam en seksualiteit. KeiyaA spreekt open over vroeg seksueel misbruik en gebruikt het album als ruimte om als volwassene nieuwsgierigheid en tederheid op haar eigen voorwaarden te verkennen. Die lichamelijke en spirituele zoektocht gaat hand in hand met studies van Afrikaanse en inheemse kosmologieën, waarin het leven niet lineair is maar cyclisch — een taal die haar hielp begrijpen wat haar overkwam.
Ook praktisch en historisch speelt het nodige mee: tijdens haar vorige tour rond Le Guess Who? in 2021 bevond ze zich net vóór de lockdowns die shows en inkomsten abrupt stopzetten; ze verloor veel geld maar besloot door te spelen. Vier jaar later levert dat doorzettingsvermogen een plaat op die depressie niet als afsluiting toont, maar als bron voor nieuwe energie — een album dat vernietiging en wederopbouw tegelijk onderzoekt, in geluiden, teksten en persoonlijke reflectie.