Elmer maakt VPRO kinderprogramma Bollox: punk als uitlaatklep
In dit artikel:
Merel Pauw, bekend als artiest Elmer, presenteert in het nieuwe VPRO Jeugd-programma Bollox als een stugge ‘emotie-expert’ kinderen die worstelen met woede. In plaats van klassieke toneel- of therapiesessies kiest het format voor punkmuziek: de kinderen duiken met bands als Maria Iskariot, Tramhaus, John Coffey en Wodan Boys het repetitiekot in om hun boosheid in rauwe liedjes en schreeuwende performance kwijt te raken.
Pauw zegt zelf aanvankelijk niet warm te lopen voor het idee — “Ik heb echt een hekel aan kinderen,” gaf ze open toe — en had geen presentatie-ervaring. Juist die onbeholpen, prikkelbare houding was volgens makers aantrekkelijk; dat levert een andere dynamiek op dan geciviliseerde kinderprogramma’s. Pauw ziet Bollox als een terugkeer naar de brutale VPRO-kindertv-traditie (denk Villa Achterwerk): kinderen krijgen serieus ruimte om heftige emoties te uiten, zonder dat het per se braaf-educatief wordt.
De boosheden in de afleveringen variëren van persoonlijke irritaties tot maatschappelijk onbehagen. Een jongen voelt zich schuldig over het vliegen terwijl hij opa en oma verwijt hetzelfde, een meisje is woedend omdat ze geen hond mag, en een ander verdedigt haar autistische broertje tegen ongeduldige volwassenen. Pauw merkte op dat veel kinderen al jong leren dat woede 'ongewenst' is en daarom huiverig waren om hard te schreeuwen; het programma wil die rem wegnemen en laten zien dat uiten van woede oké en soms nodig is. Ze was ook geraakt door het fatalistische besef waarmee sommige kinderen naar grote thema’s als klimaat kijken.
Qua stijl schuurt Bollox bewust tegen grenzen: teksten en performances mogen punkig en grillig zijn, soms scherp en provocerend, juist om een oprechte emotie te vinden. Pauw benadrukt dat ze geen standaard kinderidool wil worden; ze prefereert de rol van onbereikbare, licht intimiderende showmaker — vergelijkbaar met de toon van artiesten als Maxim Hartman — zodat kinderen er naar kunnen verlangen zonder dat ouders haar meteen knuffelen.
Bollox is wekelijks te zien op NPO Zapp (zondags, 18.20 uur) en via NPO Start. Het programma probeert op een ongepolijste manier ruimte te maken voor emoties bij kinderen en herinnert eraan dat kindertelevisie ook rauw, kritisch en speels kan zijn.