Crossing Border 2025
In dit artikel:
Het festival Crossing Border vond het tweede weekend van november plaats in Den Haag en vierde zijn 33e editie in locaties als de Koninklijke Schouwburg, BorderKitchen en de hernieuwde spiegeltent Red Eyed Fly op het Lange Voorhout. Op het programma stonden ongeveer 120 internationale schrijvers en muzikanten, onder wie Ta-Nehisi Coates, Yulia Navalnaya en Brian Eno (in gesprek met Bette A.), naast een grote lichting literaire namen.
Literaire zwaartepunten uit de regio vielen op: schrijvers en dichters als Cees van den Boom, Mira Aluç, Danielle Zawadi, Dario Goldbach, het dichtercollectief FFUH en Maurits Chabot waren prominent aanwezig. Muziekprogrammering kreeg dit jaar minder ruimte; artistiek directeur Michel Behre legt uit dat de verhouding nu ongeveer 80% literair tegenover 20% muziek is, waardoor er nauwelijks plek was voor Haagse bands in de blokkenschema’s.
Het educatieproject Broeinest — het samenwerkingsprogramma van Crossing Border en het Huis van Gedichten dat al negen jaar jong talent koppelt aan gevestigde makers — ontbrak op het festivalpodium. Volgens Malou Osendarp (directeur Huis van Gedichten) zijn deelnemers dit jaar meer tijd nodig om hun stem te ontwikkelen, daarom is de gebruikelijke presentatie uitgesteld. De bredere educatieve activiteiten blijven echter doorgaan: inschrijvingen voor Poetry Circle 070 zijn geopend, er is op 21 november een open-mic spoken word-podium en op 29 januari volgt de finale van de Jonge Stadsdichter 2026; Broeinest keert volgend jaar terug voor het tienjarig jubileum.
Op de podia werden verschillende cross-overs tussen literatuur en muziek zichtbaar. In The Attic traden onder meer Nyk de Vries en Droom Dit op; Nyk combineerde liedjes met fragmenten uit zijn roman, terwijl Droom Dit Nederlandstalige, poëtische teksten koppelde aan rauwe elektronische beats en dromerige gitaren — een uitnodiging aan publiek om mee te dansen, te zingen en te voelen. In de spiegeltent bracht het platform De Situatie Ilja Leonard Pfeijffer en protestzangeres Sophie Straat samen, met Dario Goldbach als gespreksleider; daar ontstond discussie rond een door AI gecreëerd anti-azc-nummer versus Sofies inclusieve protestlied, waarbij zij opriep het AI-werk niet te promoten.
In de foyer waren signeersessies en merchandisestands drukbezocht; platen van optredende artiesten werden verkocht en DJ Wim Behre vulde de ruimte met een eclectische mix. In The Raven beantwoordde Brian Eno de grote vraag “waarom hebben we kunst nodig?” bondig: kunst biedt plezier en vormt gemeenschappen — een gedachte die volgens het festival het hart van Crossing Border raakt.