A La Carte met Sophie Straat: 'Bij protesten geloof ik écht dat we een revolutie kunnen starten'

In dit artikel:

Sophie Straat (Sophie Schwartz), de Amsterdamse singer-songwriter en activiste, levert in 2025 een nieuw album af met de provocerende titel Wie de fak is Sophie Straat. Het werk is een reactie op actuele maatschappelijke kwesties — van het recht om te demonstreren tot de genocide in Gaza — en richtte zich op wat zij ziet als het blinde superioriteitsdenken in Nederland. In een uitgebreid gesprek met A La Carte reflecteert ze op haar muzikale ontwikkeling, haar rol als podiumfiguur, haar betrokkenheid bij protesten en hoe ze hoop weet te bewaren in moeilijke tijden.

Artistieke koers en muzikale vrijheid
Sophie beschrijft haar nieuwe plaat als steviger verworteld in de underground- en clubmuziek waar ze vandaan komt: breakbeats, UK bass en een rauwere, punkachtige energie in plaats van de meer gepolijste popstructuren van eerder werk. De verandering weerspiegelt een breuk met de creatieve kaders die haar eerder beperkt voelden — ook in samenwerkingen met haar voormalige producent Wieger, die volgens haar sterk op traditionele popvormen focuste. Nu werkt ze met producers uit de Amsterdamse clubscene en ervaart ze meer autonomie; dat betekent naar verwachting kleinere zalen, andere publieksdynamieken, maar voor haar persoonlijk een gevoel van artistiek succes.

Thematiek van het album
Het album onderzoekt hoe de Nederlandse samenleving is ingericht volgens regels en hiërarchieën die bepalen wie wint en wie verliest. Het behandelt teleurstelling, dagelijks onrecht en het moeizame gewicht dat zulke ongelijkheden op individuen leggen. Tegelijk staat de plaat in het teken van solidariteit: ondanks cynisme en de wens soms alle sociale druk te ontvluchten, blijft ze geloven in collectief handelen en in het starten van verandering door gezamenlijke actie.

Actie, repressie en Protestfest
Sophie is intens betrokken bij protesten en ziet die acties als een bron van energie. Ze vertelt over persoonlijke ervaringen met politiegeweld en decriminalisering van demonstraties — waaronder een harde confrontatie tijdens protesten rond de komst van Maccabi-hooligans en een demonstratieverbod — en hoe die ervaringen de nummers en bezorgdheid op het album beïnvloeden. Tegelijkertijd noemt ze bijeenkomsten als Protestfest en solidariteitsconcerten essentieel: plekken waar mensen hun mening kunnen uiten zonder onmiddellijk te worden onderdrukt, en waar collectieve woede en hoop zichtbaar worden.

Multidisciplinaire praktijk en nieuwe projecten
Naast zingen en optreden houdt Sophie zich bezig met visuele kunst en experimentele muziekvormen. Ze werkt met de bassist van haar band in een project genaamd Nightmare People From Hell: thematische dj-sets met vreemde, dansbare beats en live samples van politieke gebeurtenissen. Voor festivals gebruikte ze beeldend werk — onder meer AI-geprogrammeerde bodycams die demonstranten labelen — en verzamelt ze materiaal uit obscure vlogs voor haar audio-samples. Ook printmaking en zines behoren tot haar bezigheden; ze ziet geen strikte scheiding meer tussen muziek en beeldende kunst, maar juist een geïntegreerd creatief palet.

Achtergrond, familie en sociale binding
Sophie woont in de Nieuwmarktbuurt en benadrukt de waarde van lokale sociale structuren — van de karakteristieke sociale huurwoningen tot burenprotesten tegen woningcorporaties. Haar relatie met haar tweelingbroer Jacob komt terug in het gesprek: muzikaal en persoonlijk zijn ze verbonden door een gedeelde geschiedenis in de undergroundscene (drum ’n bass, jungle, tekno), al verschillen ze in persoonlijkheid. Vriendschappen en langdurige sociale banden noemt ze het belangrijkste voorbeeld en een van de grootste inspiratiebronnen; die vrienden doen vaak praktisch maatschappelijk werk, wat haar confronteert met de tegenstelling tussen artistieke zichtbaarheid en meer direct hulpverlenend werk.

Loopbaan en eerdere stappen
Haar cv toont een gestage opbouw: debuut in 2020 ('T is niet mijn schuld), een Edison in 2021, samenwerkingen met bands en makers (zoals een optreden met Goldband en een VPRO-documentaire over voetbal), het album Smartlap Is Niet Dood (2023) en nu de 2025-release. De nieuwe plaat voelt voor haar zowel een terugkeer naar wortels als een duidelijke ontwikkeling: meer vrijheid in vorm en inhoud, en muziek waar ze zelf ook graag naar luistert.

Pragmatiek en idealen
Sophie reflecteert ook op persoonlijke keuzes: onderwijs is altijd haar plan B geweest, omdat zij het belangrijk vindt dat mensen les krijgen van iemand die ze vertrouwen. Ze erkent de spanning tussen haar rol als performer — soms belichaamd in een glitterpak op het podium — en de bewondering die ze voelt voor vrienden die sociaal werk doen. Politiek engagement en culturele productie ziet ze niet als tegenpolen maar als wederzijds versterkend: kunst kan een podium bieden voor protest en collectieve verbeelding.

Kortom: Wie de fak is Sophie Straat is een album en een artistieke fase waarin Sophie Schwartz zich bevrijdt van popconventies, hardop politieke pijnpunten aansnijdt en tegelijkertijd zoekt naar manieren om hoop en collectieve kracht te bewaren. Haar praktijk is breed — muziek, visuals, zines en activism — en het nieuwe werk wil zowel het onrecht aanklagen als ruimte scheppen voor saamhorigheid en verbeeldingskracht.